مشکلات کودکان طلاق(روانشناس غزال مطلبی)

در ابتدا میخواهیم تاثیرات طلاق بر زندگی کودکان را مورد بررسی قرار دهیم، البته باید گفت که تجربه طلاق برای هر شخص، اعم از والدین و همچنین فرزندان دردناک میباشد. اما با این وجود بیشترین درد و آسیب متوجه کودکان است. والدینی که طلاق میگیرند معمولا دچار احساس گناه میشوند و این حس ناشی از آسیبی است که طلاق به فرزندانشان تحمیل میکنند. البته والدین نگران اثرات نامطلوب طلاق بر فرزندان خود میباشند. آمار و تحقیقات نشان می دهد که طلاق والدین، اثرات نامطلوب زیادی همچنین خطر ابتلا به افسردگی و همچنین مصرف مواد مخدر در کودکان، در طول طلاق و حتی سالهای بعد از طلاق را افزایش میدهد. شایان ذکر است؛ طلاق یک مسئله آسیب زا در زندگی بخصوص کودکان میباشد. البته باید گفت: که والدین میتوانند با آموزش دیدن از این آسیب ها تا حدودی جلوگیری کنند. البته عوامل مختلفی از جمله؛ سن کودکان، نحوه و روش تربیت کودکان و همچنین رابطه کودک با والدین، جزئیات طلاق میتواند در میزان آسیب طلاق بر کودکان تاثیر بگذارد. چنانچه شما قصد دارید از همسرتان جدا شوید، بهتر است در مورد آسیب های کودکان طلاق بیشتر بدانید.

چگونه در مورد طلاق با کودک خود صحبت کنیم(روانشناس غزال مطلبی)

یکی از کارهای بسیار مهم در مورد والدینی که تصمیم به طلاق دارند این میباشد که این موضوع را چگونه به کودک خود بگویند، که کودک آسیب کمتری ببیند. بهتر است با کودک خود بصورت شفاف و صمیمانه صحبت کنید. بهتر است که تصمیم خود را هر دو نفر یعنی (پدر و مادر)، به کودک خود بگویند. والدین باید از نظر روحی آماده باشند تا بتوانند به تمامی سوالات کودک خود پاسخگو باشند. ممکن است در پایان صحبت، کودک هیچ واکنشی نشان ندهد و این موضوع دلیل بر نبودن مشکل نیست. شما باید محیط و شرایطی را برای ابراز احساسات کودک از جمله؛ غم، گریه و عصبانیت کودک بگذارید، تا کودک بتواند احساسات خود را براحتی بیان کند.  

مشکلات کودکان طلاق(روانشناس غزال مطلبی)

همانطور که در مقدمه مقاله اشاره کردیم، طلاق برای کلیه اعضای خانواده مشکل عاطفی بوجود می آورد. اما برای کودکان این مشکل بسیار گیج کننده و ترسناک میباشد. کودکان خردسال نمیتوانند مسئله طلاق را درک کنند، و نمی دانند که چرا باید خانه والدینشان از هم جدا باشد. از نگرانی های دیگر کودکان طلاق اینست که آنها گمان نیکنند شاید روزی دیگر والدینشان آنها را دوست نخواهند داشت. در کودکان دبستانی اغلب گمان میکنند که شاید آنها مقصر طلاق و جدایی والدینشان هستند و مدام نگران میباشند و از این موضوع میترسند که نکنه آنها کار اشتباهی انجام داده اند و مدام خود را مقصر میدانند. در نوجوانان در مواجهه با مسئله طلاق نسبت به کودکان متفاوت است. آنها در مورد طلاق والدینشان عصبانی هستند و معمولا یکی از والدین و گاها هر دو را مقصر میدانند. البته تمامی موارد ذکر شده بسته به موقعیت و شرایط خاص خود میباشد. بطور مثال: ممکن است کودکی در شزایطبسیار حاد شاهد مشاجره والدینش باشد و دچار استرس شدید شود. در چنین شرایطی با جدایی والدین  کودک احساس آرامش میکند. در ادامه مقاله به مشکلات کودکان طلاق میپردازیم:

۱- استرس ناشی از طلاق والدین؛ کودکان بعد از طلاق والدینشان فکر میکنند که احتمالا ارتباط روزانه خود را با یکی از والدین از دست میدهند. که این کاهش ارتباط بر پیوند عاطفی والدین و کودک تاثیرگذار میباشد. روانشناسان بر این باورند که رابطه کودک بعد از طلاق والدین، با والدی که جدا از کودک زندگی میکند کمرنگ میشود.از عوامل استرس زای دیگر در کودکان طلاق : مسئله عوض کردن خانه، مدرسه و همچنین مشکلات مالی میباشد.

۲- تغییرات در خانواده؛ معمولا والدین کودک بعد از طلاق تصمیم به ازدواج مجدد میگیرند. با ورود فرد جدید به خانوادهیکی از مسائلی میباشد که کودک با آن مواجهه میشود. با ازدواج مجدد والدین ممکن است خواهر یا برادر ناتنی نیز داشته باشد، بطور کلی تمامی این مسائل تغییرات بزرگی میباشند که کودکان طلاق باید آنها را تحمل کنند.

۳- مشکلات روحی و روانی؛ در روند طلاق والدین، ممکن است خططر ابتلا به مشکلات روانی را در کودکان و نوجوانان افزایش دهد. البته بدون در نظر گرفتن سن، جنسیت و همچنین فرهنگ، کودکان طللاق مشکلات روانی بیشتری را نسبت به دیگر کودکان تجربه میکنند. کودکان طلاق بعد از جدایی والدین ممکن است به اختلال سازگاری دچار شوند. محققان به این نتیجه رسیده اند که میزان ابتلا به افسردگی و اضطراب در کودکان طلاق بیشتر میباشد.

۴- مشکلات رفتاری؛ رفتارهای ناهنجار همچون اختلال سلوک، بزهکاری و رفتارهای تکانشی، در کودکان طلاق نسبت به دیگر کودکان به مراتب بیشتر میباشد. بجز موارد ذکر شده، کودکان طلاق ممکن است با کودکان همسن خود بیشتر درگیر شوند.

۵- افت تحصیلی؛ وضعیت تحصیلی در کودکان طلاق معمولا عملکرد ضعیفی پیدا میکند. مخصوصا در صورتیکه طلاق ناگهانی و غیر منتظره باشد. 

۶- رفتارهای پر خطر؛ بیشتر کودکان طلاق درگیر رفتارهای پر خطر همچون مصرف مواد مخدر میباشند. تحقیقات نشان میدهد که گاهی این کودکان در سنین بسیار پایین درگیر مصرف مواد مخدر میشوند.

چالش های کودکان طلاق در بزرگسالی(روانشناس غزال مطلبی)

کودکان طلاق در مقایسه با کودکانی که حاصل ازدواج های موفق میباشند مشکلات و چالش های بیشتری را تجربه میکنند. این مشکلات شامل اختلال در رفاه، اعتماد به نفس پایین، عدم شادی و سرزندگی، اختلالات جسمی و روانی، نارضایتی مکرر و افسردگی میباشند. همچنین در روند زندگی عاطفی خود آمار نرخ طلاق بالاتری نسبت به دیگر بزرگسالان نشان می دهند که ریشه در مشکلات روابط و نگرش دوسوگرا نسبت به ازدواج و همچنین پدر و مادر شدن و همچنین ترس از داشتن تجربیات مشابه والدین خود را دارند. و همچنین بزرگسالانی که طلاق را در کودکی خود تجربه کرده اند معمولا مشکلات بیشتری را در ایجاد روابط عاطفی خود دارند. 

به کودکان طلاق چگونه کمک کنیم(روانشناس غزال مطلبی)

کودکانی که  شاهد طلاق والدین و همچنین درگیری های والدین خود میباشند، در روابط خود مشکلات بیشتری را تجربه میکنند. همچنین میزان طلاق، در کودکانی که والدینشان از هم جدا شده تند بیشتر میباشد. والدین نقش بسیار مهمی را در کاهش آسیب های طلاق بر کودکان دارند. در این قسمت از مقاله راهکارهای جلوگیری از اثرات روانی طلاق بر کودکان را مورد بررسی قرار میدهیم؛

۱- همکاری والدین در ایجاد آرامش؛ در صورت درگیری شدید بین والدین موجب اضطراب و همچنین افزایش ناراحتی در کودک میشود. دعوا و درگیری و جر و بحث  جلوی کودک، فریاد زدن و تهدید کردن باعث مشکلات رفتاری در کودک میشود. حتما برای کاهش آسیب ها و مدیریت مشکلات خود از یک روانشناس کمک بگیرید.

۲- کودکانتان را درگیر دعواهای خودتان نکنید؛ هیچگاه به کودک خود نگویید که یکی از والدینت را انتخاب کند. با این کارتان به کودک خود آسیب های زیادی وارد میکنید. کودکانی که خود را گرفتار و درگیر دعوای والدین می بینند بیشتر دچار افسردگی و استرس میشود.

۳- قانونمندی و رعایت نظم؛ داشتن انضباط و همچنین گذاشتن قانون، بعد از طلاق والدین باعث بهبود شرایط تحصیل کودکان طلاق میشود. همچنین تحقیقات نشان میدهد داشتن نظم و انضباط باعث کاهش احتمال بزهکاری در آینده میشود.

۴- نظارت مداوم بر کودک؛ بعد از طلاق، کودک را زیر نظر داشته باشید. توجه به این نکته که فرزندتان وقتش را با چه کسی صزف میکند حائز اهمیت میباشد. با این کار احتمال بروز مشکلات رفتاری و همچنین خطر استفاده از مواد مخدر و افت تحصیلی را در کودکتان کاهش میدهید. 

۵- آموزش و توانمندی سازی کودکان؛ کودکان به خصوص خردسالان، که خود را درمانده و قربانی میدانند بیشتر در معرض ابتلا به مشکلات سلامت روان هستند. به کوک خود آموزش دهید با وجود اینکه طلاق خیلی سخت میباشد، اما با این حال او قوی است و این اطمینان را به او دهید که او مستواند با آن سختی ها مقابله کند.

۶- از مشاوره و روانشناس کمک بگیرید؛ برای کاهش اثرات منفی طلاق بر روی کودکان و همچنین یاد گرفتن برخورد صحیح با کودک خود بعد از طلاق، حتما با روانشناس کودک مشورت کنید. همچنین برای کاهش استرس و اضطراب و دیگر مشکلات کودکتان در جریان طلاق و حتی بعد از طلاق میتوانید از یک مشاوره و روانشناس کمک بگیرید.

نکته پایانی(روانشناس غزال مطلبی)

طلاق برای کلیه اعضای خانواده، یک مسئله بسیار دردناک میباشد. اما با این وجود تاثیرات طلاق بر کودکان بسیار جدی تر و خطرناکتر است. طلاق والدین میتواند باعث ایجاد برخی مشکلات در کودکان شود. ازجمله مشکلاتی که کودکان طلاق ممکن است تجربه کنند، شامل؛ استرس، اضطراب، افسردگی، بزهکاری، افت تحصیلی و همچنین اعتیاد به مواد مخدر میباشد. برای کاهش میزان تاثیرات طلاق در زندگی کودکان والدین نقش بسیار مهمی دارند. همکاری والدین در ایجاد رابطه سالم با یکدیگر و کودک خود، آموزش رفتار صحیح با کودکان طلاق،آموزش دادن والدین و همچنین کمک گرفتن از روانشناس با تجربه، تمامی این موارد در کاهش تاثیرات مخرب طلاق بر زندگی کودکان اهمیت بسزایی دارند. برای اطلاعات بیشتر و برخورد از راهکارهای بهتر به لینک زیر مراجعه نمایید.

سوالات متداول(روانشناس غزال مطلبی)

۱- اولین واکنش کودک نسبت به طلاق والدین چیست؟

واکنش کودکان به طلاق والدین بر اساس سن آنها (قبل از بلوغ و بعد از بلوغ) متفاوت است. واکنش ها را میتوان اینگونه خلاصه کرد ؛ وابستگی کودک به والدین در کودکان زیر ۹ سال و استقلال خواهی را در کودک تشدید میکند. 

۲- تاثیرات مخرب طلاق در کودکان چیست؟

احساس ناامنی، هراس از آینده، ترس از ترک شدن، احساس گناه، ناتوانی و نا امیدی، بلاتکلیفی، اضطراب، خشم، افسردگی و …