سادیسم و مازوخیسم جنسی: از شناخت تا درمان حرفه‌ای

خلاصه کاربردی

سادیسم و مازوخیسم جنسی از اختلالات پارافیلیک محسوب می‌شوند که در آن فرد یا از آزار رساندن به دیگران (سادیسم) یا از آزار دیدن توسط دیگران (مازوخیسم) تحریک جنسی پیدا می‌کند. این اختلالات ممکن است به صورت شدید، خطرناک و آسیب‌زا برای فرد و شریک جنسی بروز کنند. شناخت دقیق این اختلالات، علائم و تفاوت‌های آن‌ها، گامی مهم برای جلوگیری از مشکلات جنسی، روانی و اجتماعی در روابط بین فردی است. در این مقاله به بررسی کامل این اختلالات، روش‌های تشخیص، تفاوت‌ها، علل روان‌شناختی، درمان و مداخلات تخصصی پرداخته‌ایم.

سادیسم جنسی چیست؟

سادیسم جنسی (Sexual Sadism Disorder) نوعی اختلال روانی-جنسی است که در آن فرد از دیدن رنج روانی یا جسمی دیگران، به‌ویژه در بستر جنسی، تحریک و لذت جنسی دریافت می‌کند. این لذت معمولاً با رفتارهایی مانند تحقیر، کتک زدن، بستن، شوک دادن، زورگویی جنسی، و حتی شکنجه و قتل همراه است. این اختلال اغلب از اوایل بزرگسالی آغاز شده و در صورت عدم درمان تا سال‌ها ادامه می‌یابد.

ملاک‌های تشخیص سادیسم جنسی

طبق راهنمای تشخیصی DSM-5:

در طول حداقل ۶ ماه، فرد تخیلات، امیال یا رفتارهای جنسی مکرر و شدید مرتبط با آزار روانی یا جسمی افراد دارد.

این تمایلات یا منجر به ایجاد پریشانی قابل‌توجه در فرد می‌شود یا فرد آن‌ها را روی قربانیانی که رضایت ندارند اعمال می‌کند.

مازوخیسم جنسی چیست؟

مازوخیسم جنسی (Sexual Masochism Disorder) اختلالی است که در آن فرد از آزار دیدن، تحقیر شدن، درد کشیدن، بسته شدن، یا در موقعیت‌های درماندگی بودن، تحریک جنسی و لذت می‌برد. این تمایلات ممکن است توسط خود فرد یا شریک جنسی‌اش اعمال شوند. گاهی رفتارهای خطرناک مانند محرومیت از اکسیژن (هایپوکسی‌فیلیا) نیز مشاهده می‌شود که ممکن است منجر به مرگ شود.

ملاک‌های تشخیص مازوخیسم جنسی

حداقل به مدت ۶ ماه، فرد تخیلات و امیال جنسی مرتبط با آزار دیدن به‌صورت مکرر و شدید دارد.

این تمایلات موجب پریشانی بالینی یا اختلال در عملکردهای فردی، اجتماعی یا شغلی می‌شود.

تفاوت سادیسم و مازوخیسم جنسی

اگرچه هر دو اختلال حول محور درد و آزار شکل می‌گیرند، اما تفاوت اساسی در جهت تمایل جنسی است:

در سادیسم جنسی فرد از آزار دادن دیگران لذت می‌برد.

در مازوخیسم جنسی فرد از آزار دیدن توسط خود یا دیگران تحریک می‌شود.

رفتارهای شایع در سادیسم و مازوخیسم جنسی

رفتارهای مرتبط با مازوخیسم:

بریدن بدن، داغ گذاشتن، ناخن کشیدن، بستن بدن، وارد کردن جسم تیز

تمایل به آزار از سوی شریک جنسی با وسایلی مانند شلاق، طناب، سیلی و...

رفتارهای مرتبط با سادیسم:

شکنجه، تجاوز، تحقیر کلامی، آزار جسمی، استفاده از تجهیزات چرمی و زنجیر

در موارد شدید، قتل همراه با تحریک جنسی (قتل‌های شهوانی)

دلایل روان‌شناختی بروز اختلالات سادیسم و مازوخیسم

بر اساس مطالعات روان‌شناسی، این اختلالات می‌توانند ناشی از موارد زیر باشند:

تجربیات آسیب‌زای دوران کودکی، مانند سوءاستفاده جنسی یا تنبیه شدید

مدل‌سازی رفتاری در محیط خانواده یا جامعه

اختلالات شخصیت مانند اختلال ضد اجتماعی یا مرزی

مصرف مواد مخدر یا محرک

یافته‌های علمی جدید (۵ سال اخیر)

مطالعات اخیر (مانند مقاله منتشر شده در Journal of Sexual Medicine, 2021) نشان داده‌اند که بسیاری از افراد با تمایلات BDSM بدون داشتن اختلال روانی مشخص، تنها گرایش جنسی غیرمعمول دارند. اما زمانی که این رفتارها موجب ناراحتی، اجبار یا آسیب شوند، به‌عنوان اختلال روانی تلقی می‌شوند.

نقل‌قول از متخصص

«اختلالات جنسی مانند سادیسم و مازوخیسم، اگر کنترل و درمان نشوند، می‌توانند نه‌تنها به فرد بلکه به روابط اجتماعی، خانوادگی و سلامت روان جمعی آسیب جدی وارد کنند.»
— دکتر رابرت میلر، روان‌درمانگر جنسی (Psychology Today)

راهکارهای درمان و مداخلات مشاوره‌ای

درمان شناختی-رفتاری (CBT)
برای اصلاح افکار و الگوهای رفتاری آسیب‌زا

دارودرمانی
مانند SSRIها برای کاهش تمایلات جنسی وسواس‌گونه

مشاوره جنسی فردی و زوج‌درمانی
برای بازسازی رابطه سالم بین زوجین

مداخلات روان‌تحلیلی
جهت کشف ریشه‌های دوران کودکی و بازسازی روانی

دو کتاب روان‌شناسی پیشنهادی

روان‌درمانی اختلالات جنسی – نوشته: ویلیام مسترز و ویرجینیا جانسون
ترجمه فارسی توسط دکتر محمود منصور
کتابی پایه‌ای برای شناخت اختلالات جنسی و درمان‌های علمی

BDSM and the Law – نوشته: دکتر رادنی مور
بررسی تمایلات BDSM از منظر روان‌شناسی و حقوقی

۸. معرفی کتاب‌های روان‌شناسی معتبر

روان‌درمانی اختلالات جنسی – ویلیام مسترز و ویرجینیا جانسون (ترجمه فارسی: دکتر محمود منصور): منبع پایه برای تشخیص و درمان اختلالات جنسی.

BDSM and the Law – دکتر رادنی مور: بررسی مسائل روان‌شناختی و حقوقی پیرامون تمایلات BDSM.

۹. راهکارهای درمانی

درمان شناختی–رفتاری (CBT): اصلاح افکار و رفتارهای آسیب‌زا.

دارودرمانی: استفاده از SSRI یا سایر داروها جهت کاهش شدت تمایلات جنسی غیرمعمول.

درمان‌های روان‌تحلیلی: بازسازی تجربه‌های آسیب‌زا.

سکس‌تراپی و زوج‌درمانی: بهبود ارتباط و بازشناسی نیازها در بستر رابطه.

پرسش‌های پرتکرار (FAQ)

1. آیا سادیسم جنسی یک اختلال روانی است؟
بله، اگر بدون رضایت طرف مقابل و همراه با آسیب یا پریشانی باشد، به عنوان یک اختلال روانی شناخته می‌شود.

2. آیا هر کسی که به BDSM علاقه دارد، بیمار است؟
خیر. اگر رابطه با رضایت طرفین و بدون آسیب باشد، بیمارگونه محسوب نمی‌شود.

3. مازوخیسم جنسی به چه معناست؟
لذت بردن جنسی از درد، تحقیر یا آزار دیدن، با یا بدون حضور شریک جنسی.

4. تفاوت سادیسم و مازوخیسم چیست؟
سادیسم لذت از آزار دیگران است، مازوخیسم لذت از آزار دیدن.

5. از چه زمانی این رفتارها اختلال محسوب می‌شوند؟
اگر حداقل ۶ ماه ادامه داشته و باعث ناراحتی یا اختلال در عملکرد روزانه شوند.

6. علائم اصلی این اختلالات چیست؟
تخیلات یا رفتارهای مکرر همراه با درد، تحقیر یا آسیب، با تحریک جنسی.

7. آیا وجود پریشانی روانی برای تشخیص ضروری است؟
بله، بدون تجربه پریشانی یا آسیب، نمی‌توان آن را اختلال دانست.

8. این اختلالات با چه مشکلات روانی دیگری همراه‌اند؟
ممکن است با اختلالات شخصیت مثل ضداجتماعی یا مرزی همراه باشند.

9. تشخیص اختلالات سادیسم و مازوخیسم چگونه انجام می‌شود؟
بر اساس مصاحبه بالینی، بررسی تاریخچه جنسی و معیارهای DSM-5.

10. این اختلالات در کدام جنسیت شایع‌ترند؟
سادیسم و مازوخیسم در مردان بیشتر دیده می‌شوند.

11. این اختلال‌ها در چه سنی بیشتر بروز می‌کنند؟
معمولاً در نوجوانی یا اوایل بزرگسالی آغاز می‌شوند.

12. آیا سادیسم قابل درمان است؟
بله، با درمان‌های روان‌شناختی و در مواردی دارودرمانی.

13. مؤثرترین روش‌های درمان کدام‌اند؟
روان‌درمانی شناختی–رفتاری، داروهای SSRI، سکس‌تراپی و زوج‌درمانی.

14. آیا خوددرمانی توصیه می‌شود؟
خیر. مداخلات تخصصی برای درمان ضروری هستند.

15. آیا می‌توان شدت این تمایلات را کاهش داد؟
بله. درمان مناسب می‌تواند شدت و تکرار آن را کاهش دهد.

16. آیا مازوخیسم خطرناک است؟
در برخی موارد می‌تواند به آسیب‌های شدید یا مرگ منجر شود.

17. تفاوت BDSM سالم با اختلال در چیست؟
در BDSM سالم، رضایت و امنیت دو طرف رعایت می‌شود.

18. علت این اختلال‌ها چیست؟
ترومای دوران کودکی، تربیت خشونت‌آمیز، یا اختلالات شخصیت.

19. آیا صرف داشتن تمایل، نشان‌دهنده اختلال است؟
نه؛ مگر اینکه باعث ناراحتی، اختلال یا رفتار آسیب‌زا شود.

20. چند درصد افراد درگیر این اختلال هستند؟
بین ۲ تا ۵ درصد افراد، بر اساس برخی تحقیقات.

21. آیا این اختلال همیشه آسیب‌زا است؟
در صورت عدم درمان یا رفتار بدون رضایت، بله.

22. کی باید به مشاور مراجعه کرد؟
وقتی این رفتارها باعث ناراحتی یا مشکل در زندگی شوند.

23. آیا زوج‌درمانی مفید است؟
بله. می‌تواند رابطه را اصلاح کرده و نیازها را بازشناسی کند.

24. استفاده از وسایل خاص نشانه بیماری است؟
نه، مگر اینکه باعث آسیب یا بدون رضایت باشد.

25. آیا همه نیاز به دارو دارند؟

نه؛ بسیاری تنها با روان‌درمانی بهبود می‌یابند.

جمع‌بندی نهایی 

اختلالات سادیسم و مازوخیسم جنسی نیازمند توجه جدی روان‌شناختی و درمان تخصصی هستند. در صورت مشاهده چنین تمایلاتی در خود یا شریک زندگی‌تان، هرگز آن را نادیده نگیرید. درمان به‌موقع می‌تواند از آسیب‌های عمیق‌تر جلوگیری کند.

📞 برای رزرو وقت مشاوره با سکس‌تراپیست و بررسی تخصصی، از طریق واتساپ با منشی مجموعه به شماره 09025935988 تماس بگیرید.